علیرضا نوری

استادیار دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

علیرضا نوری

استادیار دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

حمله ویروس Flame به ایران: یک ارزیابی روسی

‌هرچند ویروس‌هایStuxnet  و Duqu که اولی برای اخلال در فعالیت‌های هسته‌ای از جمله سانتری‌فیوژ‌های نیروگاه بوشهر و دومی با هدف جاسوسی سایبری از شرکت‌های بزرگ ایرانی ساخته و به کار گرفته شده بودند، حساسیت‌های زیادی را برنینگیختند، اما شناسایی ویروس پیچیده و پیشرفته “Flame” در مه 2012 اسباب ایراد دیدگاه‌ها و تحلیل‌های بسیاری در محافل سیاسی و رسانه‌های جهان از جمله روسیه شد. 

ادامه مطلب ...

پوتین، ایران و «کیک بزرگ‌‌تر» در سیاست خارجی روسیه

 پوتین، مرد روزهای سخت سیاست روسیه یک بار دیگر و برای یک دورة شش‌ساله (و به احتمال دوازده ساله) زمام امور را رسماً به دست گرفته تا امیدهای مردم این کشور به بازسامان اقتصاد و سیاست داخلی و بازیافت جایگاه بایستة مسکو در عرصة بین‌المللی را محقق کند.  
ادامه مطلب ...

انتخابات روسیه، ایران و موج «موقت» آمریکا‌ستیزی

همچنان که روندها در کشورهای مختلف نشان می‌دهد، مواقع انتخابات همواره با وعده‌ها، شعارها و اقداماتی همراه است که بعضاً مصرفِ خاص انتخاباتی (جلب آرا) داشته و به‌‌زودی فراموش می‌شوند. تجربه نشان داده که روسیه نیز از این قاعده مستثنی نیست و سیاست‌مداران این کشور در کنار تحولات عرصه داخل، از رویدادهای سیاست خارجی نیز برای جلب آراء مردم استفاده کرده و می‌کنند.  
ادامه مطلب ...

ایران و اصل «سازگاری» در سیاست خارجی روسیه در دوره مدویدیف

ایران و اصل «سازگاری» در سیاست خارجی روسیه در دوره مدویدیف

چکیده
روابط ایران و روسیه در مقاطع مختلف از جمله در دوره دمیتری مدودف به تبع شرایط متنوع داخلی و بین‌المللی از متغیرهایی در سه سطح فردی (نخبگان)، نهادی (دوجانبه) و بین‌المللی تاثیر پذیرفته است. به گواه تاریخ روابط دو کشور، متغیرهای سطح سوم بیشترین تاثیر را در کیفیت این رابطه داشته و عوامل سطوح اول و دوم اثر «جانبی» ایفا کرده‌اند.  
ادامه مطلب ...

تردید وتمایل روسیه به معامله بر سر ایران؛ نامة اوباما به مدویدیف

مقدمه
دولت جدید امریکا به سیاق دولت‌های سابق این کشور و به رغم داعیة متفاوت بودن، حربة «چماق و هویج» را برای مجاب کردن ایران به قبول خواسته‌های آن در دستورکار قرار داده و در همین راستا، افزون بر «هویجِ» مذاکره و پیشنهاد مزیت‌هایی از جمله اقتصادی، «چماقِ» افزایش تحریم‌ها و فشارها از طریق ایجاد اجماعِ به اصطلاح بین‌المللی علیه تهران را مجدّانه مطمح‌نظر دارد.  
ادامه مطلب ...

دیدار احمدی‌نژاد – مدویدیف؛ فرصتی برای «واقع‌نگری»

روابط ایران و روسیه در مقاطع مختلف از جمله در دوره دمیتری مدویدیف به تبع شرایط متنوع داخلی و بین‌المللی از متغیرهایی در سه سطح فردی، نهادی و بین‌المللی تاثیر پذیرفته و با نوسانات مختلفی همراه بوده است.  
ادامه مطلب ...

مواجهة روسیه با دوگانة «ایران اتمی- ایران امریکایی»

رویکرد روسیه به پروندة هسته‌ای ایران در سال‌های اخیر نوسانات مختلفی را تجربه کرده است. مرور این نوسانات حاکی از تأثیرپذیری قابل تأمل این رویکرد از متغیرهای سطح بین‌الملل به ویژه سیاست‌های هژمون ضعیف شدة این نظام (امریکا) و روابط مسکو با واشنگتن است.  
ادامه مطلب ...

ابتکار معکوس روسیه برای حل مسئله هسته‌ای ایران

طرح جدید روسیه برای تحرک بخشیدن به مذاکرات پیرامون برنامة هسته‌ای ایران که از سوی سرگئی لاوروف و خلال دیدار او با هیلاری کلینتون در امریکا مطرح شد را می‌توان از معدود و به عبارتی تنها ابتکار مسکو در این رابطه دانست.  
ادامه مطلب ...

«واقعیت‌ها» و «تصورات» سیاست خارجی مدویدیف؛ پیامدها بر روابط ایر

«واقعیت‌ها» و «تصورات» سیاست خارجی مدویدیف؛ پیامدها بر روابط ایران و روسیه

رکود در روابط ایران و روسیه در دورة مدویدیف
روابط ایران و روسیه در مقاطع مختلف از جمله در دوره دمیتری مدویدیف به تبع شرایط متنوع داخلی و بین‌المللی از متغیرهایی در سه سطح فردی (نخبگان)، نهادی (دوجانبه) و بین‌المللی تاثیر پذیرفته و با نوسانات مختلفی همراه بوده است. 
ادامه مطلب ...

روسیه و مانور ناتو در گرجستان

مقدمه
یکی از پیامدهای بلاوصلِ جنگ پنج روزة مسکو و تفلیس در اوستیای جنوبی در اوت 2008، تحول در ژئوپولیتیک منطقه و به تبع آن افزون شدن تلاش‌های روسیه و کشورهای غربی برای جهت‌دهی به ترتیبات جدید منطقه به نفع خود از جمله از طریق ترسیم خطوط تقسیم جدید و تعیین حوزه‌های نفوذ است.  
ادامه مطلب ...

مهم‌ترین تحولات عرصة خارجی روسیه در سال 2009

مقدمه
هرچند کشورهای مختلف به عنوان اجزاء سیستم بین‌الملل همواره در حال کنش و واکنش با آن هستند، اما در این میان، روسیه از جمله کشورهایی است که به واسطة موقعیت سیاسی، ژئوپولیتیکی و ژئواکونومیکی خاص خود تأثیرپذیری و تأثیرگذاری بیشتر از و به معادلات بین‌المللی دارد.  
ادامه مطلب ...

پیش‌رفت‌ها در روابط روسیه و امریکا

مقدمه
هرچند هنوز حداقل‌ انتظارها از شعار تغییر باراک اوباما در سیاست خارجی امریکا برآورده نشده و همچنان نشانگان بسیاری از میراث بوش در رفتارهای خارجی دولت وی مشهود است، اما مسکو و واشنگتن، به‌رغم پایداری دیوار بلند بی‌اعتمادی در روابط دوجانبه، گشایش دوره‌ای جدید در روابط دو کشور را امری ممکن دانسته و به تلاش‌های خود برای «ری‌سِتِ» روابط ادامه می‌دهند.  
ادامه مطلب ...

«سفر اوباما به مسکو؛ چالش‌ها و امیدها در روابط مسکو- واشنگتن»

مقدمه
روابط روسیه و امریکا طی سال‌های اخیر با تحولات بسیاری همراه بوده و مراحل مختلفی را پشت سرگذاشته است. این روابط در سال‌های پایانی ریاست‌جمهوری بوش و پوتین وارد دوره‌ای از تنش و رکود شد و به عنوان میراثی به اوباما و مدویدیف رسید.  
ادامه مطلب ...

ابعاد مذاکرات کنترل تسلیحات و سپر ضدموشکی مسکو و واشنگتن

مقدمه
مذاکرات روسیه و آمریکا پیرامون پیمان جدید کنترلِ تسلیحات تهاجمی راهبردی که از مدتی پیش آغاز شده، همچنان در جریان است و طرفین باید ظرف حدود شش ماه تا پایان اعتبار پیمان «استارت 1»[1] (5 دسامبر 2009) در خصوص پیمان جدید به توافق برسند.  
ادامه مطلب ...

بازگشت روسیه به افریقا

مقدمه
سفر دمیتری مدویدیف به چهار کشور افریقاییِ مصر، نیجریه، نامی‌بیا و آنگولا و امضاء اسناد مهمی طی این سفر در حوزه‌های مختلف به ویژه اقتصادی و خصوصاً در حوزة انرژی را می‌توان تحولی مهم در سیاست خارجی روسیه دانست.  
ادامه مطلب ...

"تغییر رژیم" (اهداف روسیه از ورود به جنگ قفقاز)

مقدمه
هرچند گرجی‌ها و اوستی‌ها در دورة تزاری و شوروی به واسطة زندگی زیر سیطرة یک دولت با یکدیگر همزیستی داشتند، اما با فروپاشی شوروی و خروج قومیت‌های مختلف از قید حاکمیت کمونیست‌ها، نشانه‌های جدائی‌طلبی اوستی‌های از تفلیس به شکل کشمکش‌های خشونت‌آمیز نمود بیرونی یافت.  
ادامه مطلب ...

بایسته‌های حضور روسیه در گروه هشت

مقدمه
حضور یک و نیم‌ دهه‌ای روسیه در «گروه هشت» چه به صورت میهمان، عضو ناظر و یا دائم همواره با انتقادها و ابراز تردید‌هایی در خصوص شایستگی آن برای حضور در این نهاد همراه بوده است.  
ادامه مطلب ...

ارتقاء جایگاه روسیه در عرصة جهانی و تنش با امریکا در دورة پوتین

چکیده
پوتین از ابتدای به دست گرفتن قدرت دستیابی به جایگاهی بایسته در معادلات جهانی و بازیابی موقعیت «قدرت بزرگ» روسیه را هدف اصلی دولت خود اعلام و با اتکاء به رویکردی واقع‌بینانه توانست روند صعودی منزلت‌‌یابی این کشور در سلسله ترتیبات نظام جهانی را به طور نسبی تا پایان ریاست‌جمهوری خود حفظ کند.  
ادامه مطلب ...

استمرار تنش‌ها در روابط امریکا و بلاروس

تنش در روابط امریکا و بلاروس که پس از انتخابات ریاست‌جمهوری اسفند 1384 این کشور آغاز شده بود، 11 اردیبهشت با اخراج 10 دیپلمات امریکایی از بلاروس به اوج خود رسید.  
ادامه مطلب ...

جاه‌طلبی‌های نظامی روسیه

مقدمه
پس از فروپاشی شوروی توانمندی‌های نظامی روسیه همانند سایر بخش‌ها با افت قابل ملاحظه روبرو شد و این کشور جایگاه خود به عنوان ابرقدرت نظامی دوران جنگ سرد را به نحو محسوسی از دست داد.  
ادامه مطلب ...